Bir Python kütüphanesi olan __rich__, terminal üzerinde gösterişli çıktılar almanızı sağlayan bir araçtır.
[Rich API](https://rich.readthedocs.io/en/latest/) kullanarak terminal çıktılarınıza sitil ekleyebilir ve renklendirebilirsiniz. Aynı zamanda tabloları, durum çubuklarını, markdown sitillerini, kaynak koddaki syntax gösterimlerini ve bir çok şeyi rich kullanarak yapabilirsiniz.
Rich'e video ile göz atmak için [@fishnets88](https://twitter.com/fishnets88) tarafından oluşturulan [calmcode.io](https://calmcode.io/rich/introduction.html) sitesine bakabilirsiniz.
İnsanların [rich hakkında yazdıkları son yazılar](https://www.willmcgugan.com/blog/pages/post/rich-tweets).
## Uyumluluk
Rich Linux, OSX ve Windows üzerinde çalışabilir. Windows'un yeni terminali doğru bir şekilde çalışabilir, eski terminalde 16 renk olduğu için istenilen sonuçlar elde edilemeyebilir. Aynı zamanda Rich'in çalışabilmesi için ortamda minimum Python 3.6.3 veya daha yeni bir sürüm olması gerekmektedir.
Rich [Jupyter notebook](https://jupyter.org/) üzerinde hiç bir ek yükleme gerektirmeden çalışabilir.
## Yükleme
`pip` üzerinden veya kullanmış olduğunuz PyPI paket yöneticiniz üzerinden indirebilirsiniz.
```sh
python -m pip install rich
```
Aşağıdaki komut satırını çalıştırarak çıktınızı terminal üzerinden görebilirsiniz.
Çıktılarınız üzerinde daha fazla hakimiyet kurmak isterseniz, [Console](https://rich.readthedocs.io/en/latest/reference/console.html#rich.console.Console)'u import edip objesini kullanabilirsiniz.
```python
from rich.console import Console
console = Console()
```
Console objesi tıpkı Python içerisinde hazır gelen `print` methoduna benziyor, tabi bir kaç fazlası da var.
Kullanımı aşağıdaki örnek gibi olacaktır:
```python
console.print("Merhaba", "Dünya!")
```
Sizin de tahmin edebileceğiniz gibi terminal çıktımız `"Merhaba Dünya!"` olacaktır. Standart `print` fonksiyonundan farklı olarak Console `print` fonksiyonu terminale sığmayan yazıları kaydırma özelliğine sahiptir.
Yazılarımıza birden fazla şekilde renk ekleyebiliriz. Bunlardan ek basit olan şekli, `style` argümanına rengimizi vermek. Aşağıda nasıl kullanılacağına dair bir örnek bulabilirsiniz.
Tek seferde bir yazıyı renklendirmek için kullanışlı bir yöntem olsa da, eğer çıktımızın sadece belirli bölgelerinde değişiklik yapacaksak [bbcode](https://en.wikipedia.org/wiki/BBCode) syntax'ını kullanmalıyız. Bunun içinde bir örnek:
```python
console.print("[bold red]Mustafa Kemal Atatürk[/bold red] [u](1881 - 10 Kasım 1938)[/u], [i]Türk asker ve devlet adamıdır[/i]. [bold cyan]Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusudur[/bold cyan].")
Console objesini kullanarak sofistike bir çok çıktıyu minimum efor ile oluşturabilirsiniz. [Console API](https://rich.readthedocs.io/en/latest/console.html) dökümanına göz atarak daha fazla bilgi elde edebilirsiniz.
## Rich Inspect
Rich [inspect](https://rich.readthedocs.io/en/latest/reference/init.html?highlight=inspect#rich.inspect) adında bir fonksiyona sahiptir ve bu fonksiyon bize bir Python objesininin özelliklerini gösterir.
[Bu dökümana](https://rich.readthedocs.io/en/latest/reference/init.html#rich.inspect) göz atarak daha fazla bilgi elde edebilirsiniz..
# Rich Kütüphaneleri
Rich içerisinde çok fazla sayıda terminal üzerinde kullandığınızda çıktılarınızı gösterişli kılacak yapıyalara sahiptir.
Bu yapıların detayları için ilgili başlıklara tıklayın:
<details>
<summary>Log</summary>
Console objesi içerisinde `log()` methodunu barındırır, bu tıpkı`print()` methodu gibi davranır fakat buna ek olarak bastırıldığı zamanı da ekrana yansıtır. Bu duruma ek olarak Rich Syntax Highlighting de gerçekleştirir.
Bu özelliği doğru yerlerde kullanmakta fayda var tabi.
</details>
<details>
<summary>Tables</summary>
Rich kullanıcılarına esnek bir [tablo](https://rich.readthedocs.io/en/latest/tables.html) imkanı sunar, birden fazla şekilde formatlayıp, stillendirip kullanabilirsiniz.
Note that console markup is rendered in the same way as `print()` and `log()`. In fact, anything that is renderable by Rich may be included in the headers / rows (even other tables).
`Table` sınıfı kendini terminal ekranına göre ayarlayabilir, genişletip, küçültebilir. Burada bunun ile alakalı bir örnek görüyorsunuz.
Uzun işlerinizi göstermek için Rich size birden fazla [progress](https://rich.readthedocs.io/en/latest/progress.html) bar sunuyor.
Basit bir kullanımı için, her hangi bir adımınızı`track` fonksiyonu ile kapsayıp döngüye alın.
```python
from rich.progress import track
for step in track(range(100)):
do_step(step)
```
Aşağıdaki görsellerde de görüleceği üzere birden fazla kez progress bar kullanabilirsiniz, ve dökümandan da anlışılacağı üzere bu hiç de zor bir iş değil.
Eğer size de denemek siterseniz [examples/downloader.py](https://github.com/willmcgugan/rich/blob/master/examples/downloader.py) koduna bakarak ve çalıştırarak indirme yapabilirsiniz.
</details>
<details>
<summary>Status</summary>
Eğer hesaplamanız gereken uzun işler varsa ve bunu progress bar ile gösteremiyorsanız yardımınıza [status](https://rich.readthedocs.io/en/latest/reference/console.html#rich.console.Console.status) methodu yetişecektir.
```python
from time import sleep
from rich.console import Console
console = Console()
tasks = [f"task {n}" for n in range(1, 11)]
with console.status("[bold green]Working on tasks...") as status:
while tasks:
task = tasks.pop(0)
sleep(1)
console.log(f"{task} complete")
```
Yukarıdaki kod parçacığı aşağıdaki gibi bir çıktı üretecektir.
Rich bir [tree](https://rich.readthedocs.io/en/latest/tree.html) yapısını yardımcı çizgiler ile bastırabilir. Bu yapı bir dosya yapısını göstermek için veya hiyerarşik veri yapılarını göstermek için kullanılabilir.
Label yapısı ise basit bir text veya Rich üzerinde bastırılabilen her hangi bir yapı olabilir.
[tree.py](https://github.com/willmcgugan/rich/blob/master/examples/tree.py) örnek dosyası ile linux'de bulunan `tree` kodunu rich üzerinden simüle edebilirsiniz.
</details>
<details>
<summary>Columns</summary>
Rich içerikleri [kolon](https://rich.readthedocs.io/en/latest/columns.html) olarak eşit veya optimal aralıklarla gösterebilir.
Burada basit bir `ls` klonunu görüyorsunz.
```python
import os
import sys
from rich import print
from rich.columns import Columns
directory = os.listdir(sys.argv[1])
print(Columns(directory))
```
Yukarıdaki yapıya [columns example](https://github.com/willmcgugan/rich/blob/master/examples/columns.py) bağlantısı üzerinden ulaşabilirsiniz.
Rich içerisinde [syntax highlighting](https://rich.readthedocs.io/en/latest/syntax.html) için [pygments](https://pygments.org/) kütüphanesini kullanıyor. Tıpkı markdown'da olduğu gibi, bir tane `Syntax` objesi oluşturup bu objeyi terminale bastırıyoruz.
Rich sahip oldukları ile güzel [tracebakcs](https://rich.readthedocs.io/en/latest/traceback.html)'ler yaratabilir. Böylece daha okunabilir ve daha kolay anlaşılabilen bir yapıya sahip olursunuz.
Burada OSX üzerinde (tıpkı Linux gibi) bir tracebacks çıktısı görüyorsunuz.
Tüm rich yapıları [Console Protocol](https://rich.readthedocs.io/en/latest/protocol.html) kullanılarak gerçekleştirilmiştir, siz de kendi içeriğinizi Rich'e aktarabilirsiniz.
# Rich CLI
Aynı zamanda [Rich CLI](https://github.com/textualize/rich-cli) uygulamasını da kontrol edin. Bu uygulama ile konsol çıktılarınızı renklendirebilir, kod çıktılarınıza syntax uygulayabilir, markdown gösterebilir, CSV dosyasını görüntüleyebilir ve bir çok şey daha yapabilirsiniz.
Rich'in kardeş projesi olan [Textual](https://github.com/Textualize/textual)'a da bir göz atın. Textual ile konsol çıktılarınıza bir UI oluşturup, gruplayıp görselleştirebilirsiniz.
[Rich Galeri](https://www.textualize.io/rich/gallery)'si üzerinden, rich kullanılan son uygulamalara [Textualize.io](https://www.textualize.io) üzerinden göz atabiirsiniz.
Eğer siz de projenizi galeriye eklemek istiyorsanız [bu adımları](https://www.textualize.io/gallery-instructions) takip ederek ekleyebilirsiniz.
Serkan UYSAL